Kijk even binnen in deze Chinese scholen

In de Anji-provincie in China zijn de meer dan 200 kleuterscholen helemaal gebaseerd op écht spelen. Een overvloed aan uitdagende losse materialen, een omgeving die veel mogelijkheden biedt en begeleiders die observeren, reflecteren en met kinderen het spelen nabespreken: het is er allemaal!

Speelmakers leerde Anji Play kennen via inspirerende foto's en filmpjes van kinderen die helemaal opgingen in hun spel – omringd door uitdagende materialen, buiten, vol overgave. Na een boeiende sessie op de internationale speelconferentie doken we dieper in het verhaal. We leerden hieruit hoe loose parts play ingebed kan zijn in een sterke speelvisie en aanpak op kleuterscholen. 

Tijd voor écht spelen

Anji Play ontstond in Anji County, een landelijke streek in China.

Het begon met Ms. Cheng, eerst leerkracht, daarna beleidsmaker, die één duidelijke visie had: kinderen verdienen écht spel. Ze zag hoe kleuters vroeger vooral stil moesten zitten, zwijgen en luisteren.
Spelen? Dat was er nauwelijks bij... Ms. Cheng noemde deze periode "no play"

Later kwamen de speelhoeken: netjes ingerichte plekjes, vol materialen die uitnodigden tot spelen. Althans, dat leek zo.
Ms. Cheng noemde dit "false play": te veel gestuurd, te weinig écht van het kind.

Toen China het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind ondertekende, kwam er ruimte voor een radicaal andere aanpak. Ms. Cheng stelde aan kinderen, leerkrachten, ouders en de hele gemeenschap één simpele vraag:

"Wat is voor jullie écht spelen?"

De antwoorden kwamen snel en deze kern kwam steeds terug: 

• Buiten
• Met spullen die je zelf vindt
• Zonder onderbreking
• Zonder inmenging van volwassenen
• Risico mogen nemen

Op basis hiervan ontwikkelde ze met haar team deze definitie van écht spelen, "true play"

Een hele ommezwaai

En zo ging de bal aan het rollen. In Anji County veranderde het kleuteronderwijs grondig. Leerkrachten zetten een stap achteruit en gingen observeren. Niet afstandelijk, maar juist met volle aandacht. Ze maakten foto’s en filmpjes van het spel, bespraken die met elkaar en pasten op basis daarvan de speelomgeving aan.

Anji Play groeide uit tot een speelvisie met een eenvoudige maar krachtige basis:

• Love: kinderen voelen zich veilig, gezien en gesteund
• Risk: risico nemen hoort erbij – mentaal, sociaal én fysiek
• Joy: plezier is geen bijproduct, maar de kern van spelen
• Engagement: helemaal opgaan in wat je doet, in volle concentratie
• Reflection: samen terugkijken en leren van wat er gebeurde

Deze basisfilosofie is het startpunt van alles: omgang met kinderen, interacties in het team, keuze van materialen, inrichting van ruimtes, praktische organisatie en planning van de dag.  

Kijken, filmen en reflecteren

Observatie is dé sleutel binnen Anji Play. Deze observatie vertrekt vanuit dit belangrijk inzicht: kinderen spelen met een intentie. Ze plannen, passen aan, overleggen, bouwen voort. En dat zien als begeleider maakt écht het verschil.

Leerkrachten vinden het evenwicht tussen:

• Een stap terug: kijken, luisteren, openstaan zonder te sturen
• Aanwezig zijn: volgen wat kinderen doen, verwondering tonen en ingrijpen als het écht nodig is

Door speelmomenten te filmen, komt er ruimte om de kinderen in het moment vrij te laten en niet in te grijpen. Tegelijk geven de foto's en video's kansen om achteraf samen met de kinderen in gesprek te gaan: Wat deden jullie? Hoe ging het? Wat liep er minder goed? Zo gaan spelen en leren hand in hand!

En dat filmen is ook cruciaal om later samen met collega’s te reflecteren. Wat deden de kinderen? Wat was hun plan? Hoe kunnen we hen nog beter ondersteunen? Er zijn wekelijks reflectiemomenten gepland, waarin het team samen naar de video's kijkt. 

Kortom: 

Een overvloed aan materialen

Wie beelden van Anji Play ziet, merkt meteen: daar wordt gespeeld met grote, uitdagende loose parts. Denk aan ladders, buizen, tonnen, banden, karren, matten… allemaal stevig, veelzijdig en in overvloed aanwezig.

De materialen zijn:

• Duurzaam: hergebruikte materialen die tegen een stootje kunnen
• Verplaatsbaar: niks zit vast, alles mag overal gebruikt worden
• Open-ended: kinderen bepalen wat het wordt
• Groot én klein: van passend in je hand tot te groot om alleen te nemen
• Combineerbaar: alles past op de een of andere manier samen
• Natuurlijk: veel materialen zijn lokaal gemaakt, bijvoorbeeld van bamboe uit de streek

Ze worden gewoon neergelegd, zonder uitleg, zonder ‘zo moet het’. De kinderen gaan aan de slag, de leerkrachten kijken mee en passen indien nodig later iets aan. En het materiaal is beschikbaar voor kinderen: ze halen het zelf uit én ruimen zelf alles op. 

En bij ons?

Wat als wij ook...

• ... zóveel vertrouwen zouden hebben in het spelen van kinderen?
• ... leerkrachten en begeleiders sterker zouden maken in observeren, reflecteren en aanpassen?
• ... zouden kiezen voor overvloed, met vooral grote materialen die kinderen écht uitdagen? 
• ... een experiment zouden durven opzetten waarbij écht spelen centraal staat?

We zijn nieuwsgierig tot wat Anji Play jou kan inspireren!

Anji Play maakt duidelijk dat loose parts play in een brede visie en kijk op kinderen ingebed zit.
Wil je zelf ook loose parts play een vaste plaats geven op jouw school, kinderopvang of andere speelplek?

Volg de training 'Speelexpert'